Din que dos erros se aprende e se cadra por iso na Deputación de Lugo están a cambiar as cousas. O luns convocaron unha rolda de prensa conxunta o presidente socialista e o vicepresidente nacionalista para facer balance dos dous anos de goberno bipartito e dous días despois de novo Xosé Ramón Gómez Besteiro participa nun acto xunto coa vicepresidenta… terceira (creo que non perdín a conta), María Xosé Vega.

Seica as axendas duns e doutros van coincidir máis a partir de agora e os seus asesores xa traballan en común. Queren rachar coa idea de dous gobernos, cada un polo seu lado, que se forxou no defunto bipartito da Xunta e rearmase de cara ás eleccións de 2011fronte a un PP en ascenso na provincia.

Logo da reflexión postraumática de autonómicas e europeas a esquerda luguesa velle as orellas ao lobo e muda o seu xeito de gobernar. Na Deputación, claro; no Concello de Lugo, séguese o mesmo guión. Pero esa é outra historia. 

O PSdeG ten novo líder, apodado ‘Pachi’, como o seu homólogo vasco. A diferenza está en que un vai ser o vindeiro lehendakari vasco e ao galego quédalle unha longa travesía de catro anos na que ademais vai ter que convencer aos seus compañeiros de que será capaz de disputarlle a presidencia da Xunta a Núñez Feijóo.

Manuel Vázquez, o médico do Carballiño que dende a alcaldía exerceu de Quijote na ínsula baltariana, ten ao seu favor o respaldo da dirección federal do partido e o consenso que dan o 90% dos votos dos seus compañeiros. Claro que dentro desa imaxe de renovación que se lle quere dar á nova executiva do PSdeG non cadra moito que teña sido un dos homes fortes da era Touriño. Porén, pode que a experiencia de ter vivido desde a primeira fila a evolución do goberno bipartito lle vaia servir de guía para non cometer erros do pasado.

Este novo PSdeG de Vázquez ten certo paralelismo co que tivo que liderar o outro Vázquez, Paco, cando Antolín Sánchez Presedo abandonou a secretaría xeral logo da derrota electoral diante de Manuel Fraga. Daquela o entón plenipotenciario alcalde da Coruña asumira a responsabilidade de unir o partido despois do frustrado asalto á Xunta, máis o feito de non terse mollado á hora de renunciar á alcaldía para asumir o reto de medirse nas urnas con Fraga, acabou por minar aínda máis a base electoral socialista, quedando incluso durante catro anos como terceira forza de Galicia.

Agora a situación que se lle presenta a Pachi Vázquez, aínda que difícil, non semella tan complicada como a que viviu o seu antecesor no cargo, Emilio Pérez Touriño, que foi capaz de acadar para os socialistas unha presidencia da Xunta, que logo non foi moi ben administrada a tenor do que decidiron os galegos o 1-M. Vázquez conta ademais con certo carisma e achegamento á cidadanía e co respaldo do Goberno do Zapatero, de dúas deputacións e de seis dos sete alcaldes das grandes cidades galegas. E precisamente conservar estes gobernos locais e provinciais será o primeiro reto dos socialistas galegos. Nesta tarefa está por ver cal vai ser a relación co socio nacionalista naqueles sitios onde se reproduce o modelo de bipartito que fracasou na Xunta. Vázquez deixou entrever no seu primeiro discurso como líder do PSdeG que van buscar gobernar en solitario, polo que podería ser un aviso a navegantes de que as coalicións municipais e provinciais poderían racharse antes das eleccións municipais que se celebrarán en dous anos. De chegar a producirse esta situación, este PSdeG de Vázquez asemellaríase máis ao modelo de partido que sempre defendeu o outro Vázquez, eso si, salvando as distancias. Veremos que pasa.

Quixo ‘O presidente’ Touriño que a cita coas urnas nas eleccións autonómicas coincidise co Domingo de Piñata, a última cita do Entroido que toma o nome do popular xogo que, como no caso dos políticos, do que se trata é de ver o que se pilla. Os tres grandes partidos están a botar o resto neste último tramo de precampaña que rematará no Xoves de Compadres. Despois da tradicional pegada de carteis, as labazadas van ser máis sonoras, posto que as enquisas seguen a amosar que as cousas non están nada claras para o bipartito, que ten que dar a cara xusto no momento en que a crise económica está a castigar máis a familias e empresas.

Os populares están aproveitando ademais tanto os problemas de financiación das pemes como o aumento do paro para desacreditar aos actuais inquilinos de San Caetano, aínda que o que trascende fóra de Galicia son as acusacións de Alberto Núñez Feijoo de que o actual goberno está a malgastar os orzamentos en sillas decorativas ou coches oficiais de fabricación alemana. A mensaxe chega nun momento sensible para a cidadanía, que está a pasalas canutas para chegar a fin de mes, aínda que os socialistas están a responder que en cuestión de despilfarro o Goberno de Fraga levábase a palma, aludindo aos millóns enterrados na Cidade da Cultura, na promoción do Xacobeo ou mesmo na sede presidencial de Monte Pío. O disfraz que se impón nesta tesitura é o de frade franciscano e o voto de pobreza, malia que uns e outros teñan asegurado un bo soldo ben nas cadeiras do goberno como nos escanos da oposición.

Pero o que promete ser o auténtico baile de Entroido é o debate que van protagonizar a tres bandas os candidatos á Xunta. Á espera de que o aspirante popular confirme a súa participación no encontro que televisará a Galega o vindeiro día 20, experiencias pasadas dinnos que cada un asumirá o papel que estiveron a protagonizar durante toda a lexislatura. Emilio Pérez Touriño, o de presidente único da Xunta, malia que durante estes anos dous gobernos funcionasen de xeito paralelo e só despachasen cada xoves en San Caetano coma un xeito de cumprir o protocolo. Anxo Quintana fará de gobernante sen ataduras de Madrid, aínda que mesmo como líder do BNG teña que pedir permiso á UPG ata para mover as cadeiras do despacho. E pola súa banda, Feijoo tentará parecer o rapaz bó da película, capaz de salvar a Galicia da situación de crise, claro que a sorte semella que non está ao seu carón e a decisión de retirar ao cabeza de lista por Ourense polos seus problemas co fisco vén a certificar o seu mal fario. Son as cousas desta mascarada que semellan ser as campañas electorais, pero como se di no Entroido o que prima é a diversión; xa virán os rigores da Cuaresma.

Máis difícil que a convivencia entre as familias xitanas que son realoxadas en pisos sociais e os seus novos veciños, como xa se demostrou coas protestas en Pontevedra, A Coruña e agora en Lugo, semella que vai ser a relación do bipartito galego de aquí ás vindeiras eleccións autonómicas, se atendemos ao discurso político que se está cocendo dentro do PSdeG de cara ao vindeiro congreso do mes de xullo.
Os socialistas, aproveitándose da confusión que está a vivir o Partido Popular galego, ao que tamén lle afecta a crise no liderado de Mariano Rajoy, queren marcar distancias cos socios nacionalistas cualificandoos de alternativa non fiable de cara a conseguir unha maioría social.
O discurso que se plantexa estaría baseado nas expectativas dos máis optimistas dentro do partido, que auguran que o PSdeG será capaz de superar en deputados ao PPdeG e mesmo intentar un Goberno en solitario ou ben en coalición co Bloque Nacionalista Galego, pero sen tantas concesións como agora.
A estratexia lóxica quese albisca por parte de Anxo Quintana e os seus será a de confrontar os avances nas áreas que está a dirixir, poñendo tamén o acento na capacidade de negociación que pode ter co Goberno central. Aínda que será despois do verán cando se noten máis as tiranteces, o certo é que as bases dos dous partidos xa amosan que a precampaña autonómica vai ser máis dura que as dúas precedentes. Pero iso si, seguro que mantendo as formas dentro de San Caetano. Vai ser divertido.