O arcebispo de Santiago, Xulián Barrio, acaba de anunciar oficialmente que 2010 será Ano Santo, algo que a maioría de galegos xa saben posto que o 25 de xullo caerá en domingo, aínda que como queira que a celebración é sobre todo relixiosa o visto e prace ten que saír da Igrexa.

Claro que outra cousa é o xacobeo pagán, descuberto e comercializado por Víctor Vázquez Portomeñe a comezos do noventa e que grazas a terse comido boa parte dos orzamentos da Consellería de Cultura conseguiu promocionar as peregrinacións a Compostela ata o punto de que para o vindeiro ano se espera que cheguen a Galicia ata dez millóns de turistas.

Pero 2010 vai ser ano de vacas fracas e por iso desde a nova Xunta se di que vai ser un Xacobeo austero e espiritual, xusto o que pide o Arcebispado, que mesmo reivindica que as prazas do entorno da catedral compostelá se usen só para actos relixiosos. Nada de mitins nin feiras na Quintana e do Obradoiro xa falaremos, que tan sagrado é o de dentro como o de fóra. Pois non sei se opinarán así os que decidiron que Santiago era unha cidade Patrimonio da Humanidade e non só da igrexa católica.

Debates teolóxicos á marxe, agora só queda saber se Galicia saberá aproveitar esta nova oportunidade para promocionarse e conseguir visitantes. Falta fai.

Non fai falta facer un estudo sociopedagóxico. Chega con preguntarlle a calquera rapaz de ESO ou BAC das grandes vilas e cidades do país para saber canto galego falan na escola. “Pois na clase de lingua e literatura, porque é obrigatorio”, dirán. Pois aínda así, a Xunta propón agora separar en aulas distintas aos alumnos segundo a súa fala, de xeito que o neno ou nena galegofalante podería acabar nunha clase xunto con outros dous ou tres ‘raros’ máis do colexio que me recorda outra que había no instituto Masculino de Lugo, xunto ós váteres e con só tres cadeiras, na que se impartía a asignatura de Grego.

Tamén me acordo que cando marchei para Euskadi estudar Xornalismo, o primeiro día entrei por erro no aulario de euskera e logo de ver na pizarra o horario escrito nesa lingua descoñecida entráronme os suores. Onde me acababa de meter. Logo alguén me sacou do erro e me indicou o edificio dos castelánfalantes, pero o feito de ver aquela división serviume para entender máis adiante o por que do chamado conflito vasco.

Deberiamos preguntarnos se de verdade o que queremos aquí e acabar segregando desde a infancia para crear dúas sociedades enfrontadas ou formar aos mozos na cultura universal sen esquecer que temos unha lingua propia. Ou, máis ben, iso teñen que preguntarseo os encargados de gobernar.

O pequeno concello lugués de Muras está a ser noticia non porque a crise estea a facer dano no seus escasos sectores produtivos, agora máis enfocados ó sector eólico, pois os seus preto de oitocentos habitantes son a maioría xubilados, senón porque o seu alcalde acaba de fixarse un salario que supera o orzamento que o seu concello adica a infraestruturas.  Aínda que non é de bo gusto andar aireando ás nóminas dos demais, o certo é que resulta chamativo que o popular Issam Algnam Azam, neste clima de austeridade que proclama o seu partido, se vaia embolsar preto de 60.000 euros por facer de rexedor dun concello onde a xestión máis importante da semana pode ser quedar co secretario para tomar café.

Na súa defensa, o alcalde de orixe sirio di que aínda así vai perder cartos con respecto ó seu traballo na sanidade, pero o problema é que tendo en conta a falta de médicos rurais que padecemos e o excedente de políticos sen cargo xórdenos a dúbida de se non sería mellor que o rexedor cedese o bastón de mando e de paso lle aforrase un gasto o seu concello e un sufoco ao seu partido.

O caso de Muras é só un exemplo dos excesos que a profesionalización da política está a xerar nas pequenas administracións e que resulta máis chamativo no caso de Galicia, onde hai unha alta porcentaxe de concellos de menos de dous mil habitantes que teñen en nómina con adicación exclusiva non só a moitos alcaldes, senón tamén a algún dos seus concelleiros. A redución de ingresos que están a sofrir, provocada en parte pola caída da construción, vai obrigar a reinventar o xeito de xestionar o eido local, por moito que lles doa a aqueles munícipes que fan da política unha forma de vida cando en moitos casos só se demanda voluntarismo a prol da comunidade.

Tampoco é que se lles pida ás corporacións que procedan como fixo a oposición no concello de Meira, que aproveitou unha ausencia no pleno dun membro do equipo de goberno para rebaixarlle en cincocentos euros o soldo ó alcalde. Se cadra estas medidas deberían saír dos propios rexedores e, indo máis aló, dunha lexislación que impida que gran parte dun orzamento municipal sexa asignado ó chamado capítulo 1, o que atinxe aos gastos de persoal. Iso non quere dicir que haxa que pechárllelas portas da política aos profesionais mellor pagados, o que se pide é que cando decidan entregar o seu tempo ao servizo da comunidade, pois dean, a poder ser, o adicado ao ocio. E senón, que deixen paso a outros.

O máis sobranceiro representante do xornalismo ácrata, Federico Jiménez Losantos, di que se vai da Cope, e canda el o seu acólito da noite, César Vidal. Marcharán logo das vacacións de verán toda vez que as diferenzas entre algúns bispos e estes clérigos das ondas semellan irreconciliables e de que o feito de verse relegados á tarde-noite non os convencía.

Din os datos do EGM que Jiménez Losantos consegue reunir a diario a preto de 1.400.000 ouvintes neses espertares apocalípticos e almorzos ácidos, que converten un magacín matinal nun incendiario foro onde a sátira e a inquina retratan a unha España máis calamitosa que real. Pero é que Jiménez Losantos non da tregua e ese ritmo de inmolación acaba por enganchar. Se se arriscan, fagan a proba. A min custoume saír.

Agora ben, que ninguén pense que o afamado locutor se cre todo o que di, pois o guión ás veces obriga ó actor a esaxerar para manter o pulso que ese público entregado reclama. O que está claro é que as voces críticas nunca están de máis nunha sociedade democrática e se por riba se consegue poñer de acordo a Goberno e oposición sobre o malo que é un, pois o traballo é de nota. Eu nunca lle daría un premio de xornalismo a Federico, pero tampouco lle taparía a boca. Iso só lle está permitido a quen de verdade manda, a audiencia.

Nas provincias con problemas de desenvolvemento como a de Lugo as mareas sempre chegan con atraso. Así, ao igual que as infraestruturas ou as novas tecnoloxías tardan tempo en facerse visibles, as épocas e de vacas gordas e fracas arrecian cando noutras latitudes mesmo comenzan a mudar. É o caso da crise económica, da que parece albiscarse unha contención na caída do emprego, pero que no caso de Lugo podería non suceder se continúan a rexistrarse expedientes de regulación de emprego nas grandes empresas.

Nesta semana coñecimos o que estaba cantado, que o Grupo Leche Pascual quere desfacerse da factoría de Outeiro de Rei. Logo dos movementos que estaba a facer coa redución da recollida e a busca de empresas para alugárllela pranta, o martes sóubose que un ERE deixará na rúa dunha tacada 155 traballadores e que colateralmente afectará a centos de transportistas, gandeiros e empresas de servizos. A firma dá como argumento o veñen denunciando as organizacións agrarias, unha caída do consumo, o auxe das marcas brancas e, seguramente, a entrada de leite de fóra de España a prezos moi baixos. Ademais, a decisión de Pascual chegou xusto cando estaban convocadas mobilizacións en 15 cabeceiras de comarca, entre elas a da Terra Chá, cecais a que máis depende en Galicia dunha industria láctea en caída libre.

Pero o feito de que o pico da recesión xa chegou a Lugo vese tamén noutras regulacións de emprego que tamén se coñeceron estes días en empresas de tamaño medio ou grande, como é o caso de Sargadelos en Cervo ou Fibranor en Rábade. Nestes casos, preto de cincocentos traballadores van ir ó paro durante varios meses logo da redución das ventas. Antes ca elas, máis de trinta firmas, sobre todo relacionadas co sector da construción, xa levaban presentados EREs no último ano. É o caso de Ingemarga, en Guitiriz; da pizarreira Ferlosa, de Quiroga, ou de Materiales de Burela. Pero o peor é que os sindicatos temen que os desta semana non van ser os últimos na provincia, polo que a escalada de destrución de emprego podería non ter máis que arricando. Mesmo se rumorea que a primeira industria de Lugo, Alcoa, podería estar preparando unha regulación.

De momento, o peor drama estano a vivir os traballadores de Pascual e o propio concello de Outeiro de Rei, onde o peche desta fábrica podería ser comparable proporcionalmente o dunha firma como Citroën en Vigo. Sorte para eles, van necesitala.

Os dereitos de autor son algo máis serio do que está a transmitir esa sociedade recadadora chamada SGAE con formas propias dun estado policial. Que as ideas ou obras orixinais teñan un custe para quen as queira usar é lóxico, porque a todos nos gusta ter unha recompensa polo traballo feito, agora que xa non é tanto tentar meter no saco da criminalidade a aqueles que escaquean o famoso canon con ameazas e citacións xudiciais como se dunha facenda pública se tratase.

Os xestores desta entidade privada, que di aglutinar a 80.000 asociados, contan ademais co apoio das administracións, que non dubidan en utilizar recursos policiais e xudiciais para combater a insubmisión de empresarios ou particulares. En compensación, a SGAE sorpréndenos ás veces con decisións polémicas en aras da defensa da propiedade intelectual. A última perla foi a reclamación o 10% da recadación dun concerto benéfico de David Bisbal en Almería. Logo das críticas recibidas e sen alegar descoñecemento dos fins do recital, a SGAE devolveu os 5.000 euros cobrados, non sen antes botar as culpas aos que non solicitaron en tempo e forma a cesión gratuíta do repertorio. Está claro que esta sociedade ten avogados e economistas dabondo, pero tampouco lle viría mal algún asesor de imaxe.